محاسبه مالیات کارتخوان و هر آنچه باید از مالیات دستگاه پوز بدانید
از سال ۱۴۰۰ به بعد قوانین مالیاتی جدید برای دستگاههای کارتخوان و نحوه استفاده از آنها در ایران وضع شد که تمامی دستگاههای کارتخوان، از جمله دستگاههای پوز سیار و ثابت، مشمول مالیات قرار گرفتند. این قوانین با هدف ایجاد شفافیت بیشتر در تراکنشهای مالی و جلوگیری از فرار مالیاتی طراحی شدهاند؛ اما از طرف دیگر بسیاری از صاحبان کسبوکارها، به ویژه کسانی که از دستگاههای کارتخوان سیار استفاده میکنند، با ابهامات و چالشهای متعددی در زمینه مالیات مواجه شدند.
در نتیجه این موضوع، بسیاری از صاحبان کسب و کار نیاز دارند تا در مورد محاسبه مالیات کارتخوان و نحوه شفافسازی آن اطلاعات بیشتری را کسب کنند. در این مقاله تلاش شده تا هر آنچه باید از مالیات دستگاه پوز و استفاده از دستگاههای کارتخوان برای کسب و کارهای مختلف نیاز هست را بررسی کنیم و به بررسی جامع قوانین مالیات بر دستگاههای کارتخوان سیار میپردازیم.
در ابتدای این مقاله مروری بر اهمیت و نقش دستگاههای کارتخوان در اقتصاد امروز خواهیم داشت و سپس به بررسی جزئیات قوانین و مقررات مربوط به مالیات این دستگاهها میپردازیم. همچنین، چالشهای مرتبط با اجرای این قوانین و راهکارهای موجود برای کاهش هزینههای مالیاتی و رعایت بهتر مقررات، مورد بحث قرار خواهد گرفت.
تعریف دقیق مالیات دستگاه کارتخوان ؟
مالیات کارتخوان، در حقیقت، نوعی مالیات بر درآمد است که به تراکنشهای انجامشده از طریق دستگاههای پوز تعلق میگیرد. این مالیات بر اساس نوع فعالیت شغلی و میزان درآمد سالیانه هر کسبوکار تعیین میشود. به این ترتیب، برای محاسبه مالیات کارتخوان باید به دو عامل نوع شغل و میزان درآمد توجه کرد. این مالیات به صورت ماهانه پرداخت میشود و در صورت عدم پرداخت، صاحبان کسبوکارها با جریمههای مالیاتی مواجه خواهند شد.
تمامی دستگاههای کارتخوان باید در سامانه امور مالیاتی کشور به ثبت برسند، در غیر این صورت غیرفعال میشوند. صاحبان مشاغل میتوانند در این سامانه تمامی دستگاههای کارتخوان و درگاههای بانکی فعال به نام خود را مشاهده و در صورت لزوم، اقدام به غیرفعالسازی آنها کنند. ورود به این سامانه نیازمند وارد کردن اطلاعات مربوط به فعالیت اقتصادی و دریافت کد رهگیری یا کد مالیاتی است که از طریق آن میتوان فعالیتهای مرتبط با مالیات را مدیریت کرد.
تاریخچه مالیات دستگاههای کارتخوان در ایران
در سال ۱۳۹۸، مجلس شورای اسلامی قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان را تصویب کرد. بر اساس این قانون، بانک مرکزی موظف شد تا از سال ۱۴۰۰ مشخصات تمامی اشخاص دارای کارتخوان و درگاه پرداخت الکترونیک را به سازمان امور مالیاتی ارسال کند. بنابراین، برای تمامی افرادی که از این دستگاهها استفاده میکنند، پرونده مالیاتی تشکیل شد. همچنین، تمامی افرادی که از سال ۱۴۰۰ به بعد درخواست دریافت دستگاه پوز یا درگاه پرداخت الکترونیکی دارند، ملزم به تشکیل پرونده مالیاتی هستند.
قوانین مالیاتی کشور، خصوصاً مواد ۲۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم و ۳۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده، به سازمان امور مالیاتی اجازه میدهد تا از اطلاعات موجود در وزارتخانهها، مؤسسات دولتی و غیرانتفاعی، و سایر اشخاص جهت تشخیص مالیات استفاده کند. با اصلاحیه سال ۱۳۹۵، این دسترسی به اطلاعات مالی و اعتباری به صورت سیستمی به سازمان امور مالیاتی داده شد که موجب افزایش قابل توجه در وصول مالیات شد.
کلیه دارندگان دستگاههای کارتخوان بر اساس قوانین سازمان امور مالیاتی کشور، ملزم به پرداخت مالیات کارتخوان هستند. این افراد باید با ثبت نام در سامانه مربوطه و دریافت کد اقتصادی، پرونده مالیاتی خود را تشکیل دهند. این قانون شامل تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی است که از دستگاه پوز استفاده میکنند و هیچ کسبوکاری از این امر مستثنی نیست. مالیات کارتخوان بر اساس درصدی از تراکنشهای انجامشده از طریق دستگاه پوز محاسبه میشود که این درصد ممکن است بسته به قوانین دولت و مراجع مالیاتی متفاوت باشد.
با توجه به آنچه بیان شد، مالیات کارتخوان نه تنها به عنوان یک وظیفه قانونی برای صاحبان مشاغل مطرح است، بلکه یکی از عوامل کلیدی در تنظیم و مدیریت اقتصادی کشور به شمار میرود. از این رو، آگاهی از جزئیات و چگونگی پرداخت آن برای تمامی افرادی که از دستگاههای کارتخوان استفاده میکنند، ضروری است. در نهایت، این مالیات به عنوان بخشی از نظام مالیاتی کشور، به دولت کمک میکند تا منابع مالی خود را تامین و در جهت توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور به کار گیرد.
چرا از دستگاههای پوز مالیات گرفته میشود؟
مالیات دستگاه کارتخوان یکی از ابزارهای مالیاتی مستقیم است که بر تراکنشهای انجام شده از طریق دستگاههای کارتخوان اعمال میشود. این مالیات به عنوان یکی از منابع درآمدی دولت در نظر گرفته شده و توسط سازمان امور مالیاتی کشور از صاحبان مشاغل و کسبوکارها اخذ میشود. از آنجا که استفاده از دستگاههای کارتخوان در کسبوکارهای مختلف به امری رایج تبدیل شده، آگاهی از نحوه محاسبه و پرداخت مالیات کارتخوان برای صاحبان این مشاغل ضروری است.
با پیشرفت فناوری و گسترش استفاده از ابزارهای الکترونیکی در امور مالی و تجاری، دستگاههای کارتخوان به عنوان یکی از اصلیترین ابزارهای پرداخت در فروشگاهها، مراکز خدماتی و بسیاری از کسبوکارها شناخته شدهاند. این دستگاهها، که امکان پرداخت الکترونیکی را برای مشتریان فراهم میکنند، نقشی اساسی در تسهیل فرآیندهای خرید و فروش ایفا میکنند. با این حال، همزمان با افزایش استفاده از این دستگاهها، قوانین و مقررات مرتبط با مالیاتگیری نیز به طور گستردهای توسعه یافتهاند.
یکی از مسائل مهمی که در این مقاله بررسی میشود، ادعاهای نادرستی است که درباره فروش دستگاههای کارتخوان بدون مالیات مطرح شده است. این موضوع، علاوه بر اینکه موجب سردرگمی برخی از صاحبان کسبوکارها شده، میتواند پیامدهای قانونی و حقوقی جدی و جبرانناپذیری برای آنان به همراه داشته باشد. از این رو، آگاهی از چگونگی ثبت قانونی دستگاههای کارتخوان و نحوه محاسبه مالیات بر اساس تراکنشهای انجامشده، امری ضروری است.
این مقاله تلاش دارد تا با توجه به پیچیدگیهای مرتبط با قوانین مالیاتی و نقش مهم دستگاههای کارتخوان در فعالیتهای اقتصادی به روشن شدن زوایای مختلف این موضوع کمک کرده و صاحبان کسبوکارها را در مسیر درست برای رعایت مقررات مالیاتی و جلوگیری از مشکلات قانونی راهنمایی کند. این اطلاعات میتواند به صاحبان کسبوکارهای کوچک و بزرگ کمک کند تا از قوانین مالیاتی بهرهمند شوند و از هرگونه چالش احتمالی در آینده جلوگیری کنند.
تشکیل پروند مالیاتی برای دستگاههای کارتخوان
تشکیل پرونده مالیاتی برای دستگاههای کارتخوان یکی از الزامات اساسی برای تمامی افرادی است که از این دستگاهها در کسبوکارهای خود استفاده میکنند. با ایجاد این پرونده، دستگاه کارتخوان بهطور مستقیم به پرونده مالیاتی فرد حقیقی یا حقوقی متصل میشود. در این پرونده، تمامی دستگاههای کارتخوانی که به نام فرد ثبت شدهاند، بهصورت شفاف قابل مشاهده خواهند بود.
پس از تشکیل پرونده و ثبت دستگاه کارتخوان در سازمان امور مالیاتی، فرد یک کد مالیاتی ۱۰ رقمی یکتا دریافت میکند که برای انجام امور مالیاتی مربوط به دستگاه ضروری است.
این کد مالیاتی به سازمان امور مالیاتی امکان میدهد که تمامی تراکنشهای انجامشده توسط دستگاه کارتخوان را بهصورت دقیق و هوشمند رصد کند. با این اطلاعات، مالیات مربوط به تراکنشهای دستگاه کارتخوان محاسبه و اعلام میشود. این فرایند نه تنها به شفافیت بیشتر مالیاتی کمک میکند بلکه از تخلفات مالیاتی نیز جلوگیری میکند.
فرایند گام به گام تشکیل پرونده مالیاتی و دریافت کد مالیاتی
فرایند گام به گام تشکیل پرونده مالیاتی و دریافت کد مالیاتی برای دستگاههای کارتخوان بهطور نسبتا سادهای انجام میشود.
- ابتدا دارنده دستگاه باید به سامانه ملی خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir مراجعه کند.
- پس از ثبت نام اولیه در سامانه، فرد باید وارد بخش ساماندهی پذیرندههای بانکی شود و گزینه الصاق پرونده را برای ثبت دستگاه کارتخوان انتخاب کند.
- در مرحله بعد، فرد باید نوع مؤدی (حقیقی، حقوقی، تبعه خارجی یا تشکل قانونی) را انتخاب و اطلاعات مربوط به محل اقامت و وضعیت شریک خود را وارد کند.
- پس از تکمیل مراحل ثبتنام، نام کاربری و رمز عبور به کاربر داده میشود که با استفاده از آنها میتواند وارد سامانه شده و اظهارنامه مالیاتی خود را تکمیل و مالیات دستگاه کارتخوان را پرداخت کند.
عوامل موثر بر نحوه محاسبه مالیات دستگاه کارتخوان
نحوه محاسبه مالیات دستگاه کارتخوان به عوامل مختلفی بستگی دارد. تراکنشهایی که از طریق این دستگاهها انجام میشود، به عنوان فعالیت شغلی در نظر گرفته شده و بر اساس آن مالیات تعلق میگیرد. میزان مالیات بر اساس نوع شغل، درآمد و سود سالیانه مشاغل محاسبه میشود. بهطور کلی، سود سالیانه تا ۳۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان از پرداخت مالیات معاف است. اما مازاد این مقدار بر اساس نرخهای زیر مشمول مالیات میشود:
- ۱۵٪ مالیات برای سود مازاد از ۳۵.۶ میلیون تا ۵۰ میلیون تومان
- ۲۰٪ مالیات برای سود مازاد از ۵۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون تومان
- ۲۵٪ مالیات برای سود مازاد بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان
به طور کلی، فرآیند تشکیل پرونده مالیاتی، محاسبه مالیات و غیرفعالسازی دستگاه کارتخوان از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی انجام میشود و به صاحبان کسبوکارها امکان میدهد که بهطور دقیق و شفاف امور مالیاتی خود را مدیریت کنند. در این راستا، آگاهی از قوانین و مقررات مرتبط با مالیات کارتخوان از اهمیت ویژهای برخوردار است، چرا که ناآگاهی یا عدم رعایت آنها میتواند منجر به جرایم مالیاتی و مشکلات دیگر شود.
استعلام مالیات دستگاه کارتخوان
برای مشاهده و استعلام مالیات دستگاه کارتخوان و تمامی دستگاههای ثبتشده به نام خود، کاربران میتوانند به سامانه الکترونیکی سازمان امور مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir مراجعه کنند. در این سامانه، امکان مشاهده تمامی دستگاههای کارتخوان و درگاههای پرداخت الکترونیکی ثبتشده به نام فرد وجود دارد.
غیرفعالسازی دستگاه کارتخوان
در صورتی که فرد به هر دلیلی قصد استفاده از دستگاه کارتخوان خود را نداشته باشد و مدت زمانی طولانی تصمیم به استفاده از آن را ندارد، باید اقدام به غیرفعالسازی آن کند.
این کار بهراحتی از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی قابل انجام است. با وارد شدن به قسمت ساماندهی پذیرندههای بانکی، کاربر میتواند دستگاههای ثبتشده به نام خود را مشاهده و در صورت نیاز، درخواست غیرفعالسازی دستگاه یا درگاه پرداخت را ارائه کند. این اقدام باعث میشود تا دستگاه مورد نظر مشمول پرداخت مالیات کارتخوان نشود.
مالیات کارتخوان به چه کسانی تعلق میگیرد؟
همه افراد حقیقی و حقوقی که در کسبوکار خود از دستگاههای کارتخوان یا درگاههای پرداخت آنلاین استفاده میکنند، موظفاند با ورود به سامانه مؤدیان امور مالیاتی، دستگاه کارتخوان خود را به پرونده مالیاتی متصل کنند. پس از انجام این مراحل، کد مالیاتی مختص هر دستگاه صادر میشود که بهعنوان شناسه یکتای آن دستگاه عمل میکند.
کد مالیاتی کارتخوان برای جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش شفافیت در تراکنشهای مالی بسیار حائز اهمیت است. این کد، استفاده از دستگاه کارتخوان و ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی در کسبوکارها را مشروط به ثبت قانونی و مالیاتی میکند. دریافت این کد برای تمامی مؤدیانی که دستگاه پوز یا درگاه پرداخت آنلاین دارند، الزامی است.
استفاده از شناسه یکتا یا همان کد مالیاتی دارای امتیازات متعددی برای مؤدیان و سازمان امور مالیاتی است. این کد کمک میکند که:
- مؤدیان مشمول پرداخت مالیات شناسایی شوند.
- شفافسازی در مالیاتهای پرداختی صورت گیرد.
- راههای فرار مالیاتی برای اشخاص حقوقی و حقیقی بهطور کامل مسدود شود.
- امکان پولشویی با استفاده از کد مالیاتی به حداقل برسد.
طبق مادههای ۱۰ و ۱۱ قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مؤدیان، همه دستگاههای کارتخوان یا پایانههای فروشگاهی باید دارای شناسه یکتا یا همان کد مالیاتی باشند.
محاسبه مالیات کارتخوان ۱۴۰۳
تمامی واریزیهای حسابهای بانکی متصل به کارتخوان به عنوان درآمد تلقی میشوند و مالیات بر اساس درآمد حاصل از تراکنشها محاسبه میشود. نرخ مالیات بر درآمد مشاغل در سال ۱۴۰۳ به صورت زیر است:
- 15% - برای درآمد بین 47.5 میلیون تا 200 میلیون تومان.
- 20% - برای درآمد بین 200 تا 400 میلیون تومان.
- 25% - برای درآمد بیش از 400 میلیون تومان.
لزوم اخذ مالیات کارتخوان
اخذ مالیات از دستگاههای کارتخوان به اهداف زیر کمک میکند:
- افزایش عدالت مالیاتی - شناسایی دقیق درآمدها و محاسبه عادلانه مالیات.
- جلوگیری از فرار مالیاتی - شناسایی و مشمولیت مالیاتی مشاغلی که درآمدهای خود را پنهان میکنند.
- توسعه اقتصاد کشور - افزایش درآمدهای دولتی از طریق اخذ مالیات.
کارمزد دستگاه کارتخوان
کارمزد دستگاه کارتخوان هزینهای است که در ازای هر تراکنش توسط فروشگاه و سیستم بانکی پرداخت میشود. با اجرای طرح اصلاح نظام کارمزد، کارمزد دستگاه کارتخوان بین ذینفعان تراکنش مشترکاً تقسیم میشود و مشتریان (خریداران) کارمزدی پرداخت نمیکنند.
این معافیتها و روشهای محاسبه مالیات به کاهش هزینهها و افزایش شفافیت مالیاتی کمک میکند، اما آشنایی دقیق با قوانین مالیاتی و استفاده صحیح از معافیتها اهمیت بالایی دارد.
تراکنشهای بانکی که مشمول مالیات دستگاه کارتخوان میشوند، بر اساس بخشنامه نحوه رسیدگی به تراکنشهای بانکی به شماره ۲۰۰/۹۹/۱۶ مورخ ۱۳۹۹/۰۱/۳۱، شامل مواردی هستند که جنبه درآمدی داشته باشند. با این حال، همه تراکنشهای بانکی لزوماً درآمدی نیستند و برخی از آنها از مالیات معاف هستند. در ادامه، تراکنشهایی که مشمول مالیات میشوند و موارد استثنا، توضیح داده شده است:
تراکنشهای مشمول مالیات
- تراکنشهای درآمدی اعضای هیئت مدیره و سهامداران اشخاص حقوقی - این تراکنشها به شرطی که توسط شخص حقوقی تأیید شده باشند.
- دریافتیهای مرتبط با کسب و کار - شامل حق شارژ، دریافتیها و پرداختهای مربوط به فعالیتهای شغلی و خدماتی.
- تراکنشهای مرتبط با فروش کالا یا ارائه خدمات - همه تراکنشهایی که نشاندهنده فروش کالا یا خدمات باشند، بهعنوان درآمد تلقی شده و مشمول مالیات میشوند.
محاسبه مالیات کارتخوان در سال ۱۴۰۳
محاسبه مالیات کارتخوان فرآیندی چند مرحلهای است که شامل کشف مبلغ فروش یا درآمد، کشف سود فعالیت، محاسبه درآمد مشمول مالیات، کسر معافیت، و نهایتاً محاسبه مالیات با استفاده از نرخ مالیاتی میشود.
- کشف مبلغ فروش یا درآمد
تمامی وجوه واریز شده به حسابهای بانکی، به جز وجوه انتقالی بین حسابها و سود سپرده بانکی و یارانه، بهعنوان فروش یا درآمد شخص تلقی میشود. اگر بخشی از این وجوه معاف یا غیرتجاری باشد، باید مستندات لازم به ممیز مالیاتی تحویل داده شود تا از جمع واریزیها کسر گردد.
- کشف سود فعالیت
وجوه دریافت شده بابت فروش کالا یا خدمات خاصی بررسی میشود و ضریب سود فعالیت از جدول سود فعالیت استخراج میشود.
- محاسبه درآمد مشمول مالیات
از حاصلضرب عدد فروش خالص بهدست آمده در مرحله اول در ضریب مالیاتی مرحله دوم، درآمد مشمول مالیات بهدست میآید.
- کسر معافیت
اگر فرد بهصورت انفرادی فعالیت کند و مشمول معافیت ماده ۱۰۱ باشد، این معافیت از درآمد مشمول مالیات کسر میشود. در مشاغل مشارکتی، دو معافیت ماده ۱۰۱ بهطور مساوی بین شرکا تقسیم میشود.
- محاسبه مالیات با استفاده از نرخ مالیاتی
اگر حساب بانکی مربوط به مشاغل باشد، مالیات با نرخ ماده ۱۳۱ محاسبه میشود. اما برای حسابهای مربوط به اشخاص حقوقی، نرخ مالیات ۲۵٪ مطابق ماده ۱۰۵ است.
نحوه استعلام مالیات کارتخوان ۱۴۰۳
برای استعلام تمامی دستگاههای کارتخوان ثبتشده به نام خود، کاربران میتوانند به سایت سازمان امور مالیاتی وارد شده و این اطلاعات را مشاهده کنند. همچنین، تمامی درگاههای پرداخت اینترنتی که به نام فرد ثبت شده نیز در این سامانه قابل رویت است.
دریافت کد مالیاتی کارتخوان
کد مالیاتی کارتخوان، یک شناسه یکتا و اختصاصی است که به هر دستگاه کارتخوان اختصاص داده میشود و بهطور مستقیم با پرونده مالیاتی صاحب دستگاه مرتبط است. این کد به سازمان امور مالیاتی امکان میدهد که بهصورت دقیق و شفاف مالیاتهای مرتبط با تراکنشهای انجام شده توسط دستگاه کارتخوان را محاسبه و استعلام کند.
اقدامات نادرست و رایج در استفاده از دستگاه کارتخوان
یکی از اشتباهات رایج، استفاده از دستگاه کارتخوان برای معاملات شخصی مانند فروش خودرو یا ملک است. این نوع استفاده ممکن است باعث شود که تراکنشها بهعنوان فعالیت تجاری در نظر گرفته شود و مشمول مالیات گردد، مگر اینکه فرد بتواند با ارائه اسناد و مدارک، غیرتجاری بودن تراکنشها را اثبات کند.
در نهایت، آگاهی از فرآیندهای مربوط به مالیات کارتخوان و استفاده درست از آنها میتواند به صاحبان کسبوکار کمک کند تا از مشکلات مالیاتی جلوگیری کرده و کسبوکار خود را بهصورت قانونی و شفاف اداره کنند.
استفاده نادرست از دستگاههای کارتخوان میتواند پیامدهای مالیاتی جدی داشته باشد و در برخی موارد بهعنوان فرار مالیاتی و حتی پولشویی تلقی شود. در ادامه به توضیح بیشتر موارد ذکر شده میپردازیم:
1. استفاده از کارتخوان تجاری برای فعالیتهای معاف
اگر فردی مانند یک کشاورز که از معافیت مالیاتی برای فروش محصولات کشاورزی برخوردار است، از کارتخوان متصل به یک پرونده مالیاتی مشمول مالیات برای دریافت وجوه حاصل از فروش محصولات خود استفاده کند، ممکن است این تراکنشها مشمول مالیات شوند. در این حالت، عدم توجه به تفاوت بین فعالیتهای معاف و مشمول مالیات میتواند مشکلاتی از جمله جریمه مالیاتی به همراه داشته باشد.
2. استفاده از کارتخوان دیگران برای پرداخت بدهی
استفاده از کارتخوان شخص دیگری برای پرداخت بدهی خود نیز میتواند منجر به فرار مالیاتی شود. این روش به این معناست که فرد بدهکار از حساب بانکی خود استفاده نکرده و از این طریق فروش خود را کتمان میکند. در صورت کشف این موضوع توسط سازمان امور مالیاتی، فرد ممکن است به جریمه مالیاتی و حتی محکومیت قضایی به جرم پولشویی و فرار مالیاتی محکوم شود.
3. سوء استفاده از کارتخوان مؤسسات خیریه
در برخی موارد، حسابهای بانکی مؤسسات خیریه بهطور سهوی یا عمدی برای انجام تراکنشهای شخصی یا تجاری استفاده میشود. این عمل نیز بهعنوان فرار مالیاتی شناخته میشود و میتواند برای شخص یا مؤسسه موردنظر جریمهها و محکومیتهای قانونی به دنبال داشته باشد.
4. استفاده از کارتخوان قرضالحسنهها
برخی افراد بهطور اشتباه فکر میکنند که استفاده از کارتخوان مؤسسات قرضالحسنه میتواند مانع از گزارش تراکنشها به سازمان امور مالیاتی شود. اما در واقعیت، این مؤسسات نیز موظف به گزارش حسابهای خود به سازمان امور مالیاتی هستند. استفاده از این روشها برای فرار از مالیات میتواند منجر به جریمههای سنگین و تعقیب قضایی شود.
معافیتهای مالیاتی کارتخوان ۱۴۰۳
معافیت مالیاتی به معنای عدم الزام به پرداخت مالیات برای درآمدهای حاصل از تراکنشهای کارتی برای برخی مشاغل خاص است. در ایران، مشاغلی مانند آموزشگاههای فنی و حرفهای، مدارس غیرانتفاعی، کارگاههای تولید صنایع دستی، فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی، و برخی دیگر از مشاغل خاص مشمول این معافیتها هستند.
مزایای معافیت از مالیات کارتخوان شامل کاهش هزینههای مالیاتی، تحریک فعالیتهای اقتصادی، سهولت در تجارت الکترونیکی، حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط، و کاهش استفاده از نقدینگی است.
برای بهرهمندی از معافیتهای مالیاتی و جلوگیری از اشتباهات پرهزینه، توصیه میشود که کسبوکارها و افراد با قوانین مالیاتی آشنا باشند و در صورت نیاز، از مشاوران مالی کمک بگیرند.
در ایران، معافیت مالیات بر ارزش افزوده (VAT) برای برخی کالاها و خدمات خاص در نظر گرفته شده است. در صورتی که کالا یا خدماتی که از طریق کارتخوان ارائه میشود جزو موارد معاف از مالیات بر ارزش افزوده باشد، نیازی به ثبت اظهارنامه مالیاتی در این خصوص وجود ندارد. لیست این معافیتها شامل موارد زیر است:
کالاها و خدمات معاف از مالیات بر ارزش افزوده:
- دام زنده و خوراک آنها - شامل انواع دام زنده و خوراک مرتبط با آنها.
- محصولات کشاورزی فرآوری نشده - تمامی محصولات مرتبط با کشاورزی که فرآوری نشدهاند.
- غذاهای اصلی - برنج، سویا، حبوبات، پروتئین سویا، شیر، تخم ماکیان، ماست، پنیر، نان و آرد.
- روغنهای خوراکی - انواع روغنهای خوراکی تولید شده در داخل کشور.
- نهادههای کشاورزی - بذر، نهال، کود، نشاء و سم.
- نسخههای چاپی یا الکترونیکی مطبوعات - کلیه نسخههای کاغذی یا الکترونیکی روزنامهها، کتابها، مجلات و نشریات.
- دارو و واکسن - شامل تمامی داروها و واکسنها.
- داراییهای غیرمنقول - کلیه داراییهای غیرمنقول (املاک و مستغلات).
- صنایع دستی - صنایع دستی تولید شده در داخل کشور.
- خدمات درمانی - شامل تمامی خدمات درمانی.
- موسسات آموزشی و کنکور - موسسات کمک آموزشی و کنکور.
- خدمات چاپ و انتشار مطبوعات - خدمات چاپ و انتشار روزنامههای الکترونیکی و کاغذی.
- خدمات حمل و نقل - کلیه خدمات مربوط به حمل و نقل.
- خدمات اقامتی در هتلهای ۳ ستاره و پایینتر.
- خدمات آموزشی، ورزشی و پژوهشی دارای مجوز.
لغو مالیات کارتخوان ۱۴۰۳
اگر به هر دلیلی دیگر قصد استفاده از کارتخوان خود را ندارید، میتوانید آن را غیرفعال کنید تا مشمول مالیات مربوط به آن نشوید. برای این کار:
- به سامانه الکترونیک سازمان امور مالیاتی به آدرس tax.gov.ir مراجعه کنید.
- با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، به بخش ساماندهی پذیرندههای بانکی بروید.
- دستگاه کارتخوان مورد نظر را انتخاب کرده و درخواست غیر فعال سازی آن را ثبت کنید.
تراکنشهای معاف از مالیات
- انتقال بین حسابهای شخصی - تراکنشهایی که بین حسابهای شخصی افراد انجام میشود و جنبه درآمدی ندارد.
- دریافتی و پرداختی به حساب بستگان - تراکنشهایی که جنبه هدیه یا حمایت مالی دارند و درآمد محسوب نمیشوند.
- تسهیلات بانکی دریافتی - وامها و تسهیلات بانکی که جنبه بازپرداخت دارند.
- تنخواههای واریزی به حساب اشخاص توسط کارفرما - به شرط تأیید کارفرمای ذیربط.
- وجوه دریافتی ناشی از جبران خسارت - تراکنشهایی که بهعنوان جبران خسارت دریافت شدهاند.
- قرض و ودیعه دریافتی و پرداختی - وجوهی که بهعنوان قرض یا ودیعه دریافت یا پرداخت میشوند.
- انتقال بین حسابهای شرکاء در مشاغل مشارکتی - تراکنشهایی که بین شرکا در مشاغل مشترک انجام میشود.
- تراکنشهای معاف از مالیات به دلیل مقررات خاص - تراکنشهایی که با توجه به مقررات از پرداخت مالیات معاف شدهاند، یا مشمول مالیات مقطوع، نرخ صفر یا کسر در منبع هستند.
نحوه ثبت مالیات کارتخوان
- ورود به سامانه سازمان امور مالیاتی و تشکیل پرونده مالیاتی.
- انجام مراحل صحتسنجی الکترونیک، پیش ثبتنام و ثبت اطلاعات کاربری.
- پس از تکمیل مراحل، نام کاربری و رمز عبور برای ورود به سامانه مالیات دریافت میشود.
- وارد کردن اطلاعات مربوط به کسبوکار برای دریافت کد رهگیری که حکم کد مالیاتی دارد.
سقف مالیات دستگاه کارتخوان
سقف مالیات دستگاه کارتخوان به عنوان یک ابزار انتقال پول وابسته به میزان واریزیها در سال مشخص میشود. برای واریزیهای زیر سقف تعیین شده توسط تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم، افراد میتوانند از مشوقهای مالیاتی استفاده کنند.
پیامدهای عدم ثبت دستگاه کارتخوان
عدم ثبت دستگاه کارتخوان در سامانه سازمان امور مالیاتی و تشکیل پرونده مالیاتی، منجر به جریمههای مالیاتی و متهم شدن به تخلف مالیاتی میشود. علاوه بر پرداخت مالیات، جریمههای مربوط به عدم تشکیل پرونده و ارسال اظهارنامه نیز اعمال خواهد شد.
مشاغل معاف از مالیات کارتخوان در سال 1403
برخی از مشاغل کوچک و متوسط مانند مراکز درمانی، نانواییها، داروخانهها، سوپرمارکتها (تا سقف مشخصی از درآمد)، روزنامهفروشیها و مدارس ابتدایی و متوسطه، از پرداخت مالیات کارتخوان معاف هستند.
این مقررات به کسبوکارها کمک میکنند تا از پرداخت مالیاتهای غیرضروری جلوگیری کرده و تنها برای درآمدهای واقعی خود مالیات پرداخت کنند.
مالیات دستگاههای کارتخوان، از جمله دستگاههای کارتخوان سیار، تحت همان مقررات مالیاتی که برای سایر دستگاههای کارتخوان ثابت در نظر گرفته شده است، اعمال میشود. این به این معناست که تراکنشهای انجامشده توسط دستگاههای کارتخوان سیار نیز مشمول مالیات میشوند و صاحبان این دستگاهها موظف به ثبت آنها در سامانه مالیاتی و پرداخت مالیات مربوطه هستند.
نکات کلیدی در مورد مالیات دستگاههای کارتخوان سیار
- ثبت در سامانه مالیاتی - تمام افرادی که از دستگاههای کارتخوان سیار استفاده میکنند، موظفند که این دستگاهها را در سامانه مالیاتی ثبت کنند و پرونده مالیاتی تشکیل دهند.
- پیگیری توسط سازمان امور مالیاتی - سازمان امور مالیاتی تراکنشهای انجامشده از طریق دستگاههای کارتخوان را به دقت رصد میکند. از این رو، ادعای وجود دستگاههای کارتخوان بدون مالیات، نادرست است و ممکن است به مشکلات قانونی منجر شود.
- مالیات تراکنشها - هر تراکنش مالی که توسط دستگاه کارتخوان انجام میشود، در صورتی که ماهیت درآمدی داشته باشد، مشمول مالیات است.
آنچه باید از دستگاههای کارتخوان بدون مالیات بدانید
ادعاهایی مبنی بر فروش دستگاههای کارتخوان بدون مالیات کاملاً نادرست و فریبکارانه هستند. استفاده از این دستگاهها ممکن است منجر به مشکلات قانونی و جرائم مالیاتی سنگین شود. تمام تراکنشهای انجامشده با دستگاههای کارتخوان، به دلیل ثبت اطلاعات کاربر (مانند شماره ملی و شماره تماس)، تحت نظارت سازمان امور مالیاتی قرار دارند.
بنابراین، افرادی که از این دستگاهها استفاده میکنند، باید تمامی تکالیف مالیاتی خود را به درستی انجام دهند تا از پیامدهای قانونی و مالیاتی جلوگیری کنند.
این بررسی جامع پیرامون مالیات دستگاههای کارتخوان سیار و ثابت، به نظر میرسد که مسئله مالیاتگیری از تراکنشهای انجامشده از طریق این دستگاهها، به یکی از موضوعات کلیدی در تعاملات اقتصادی و تجاری در ایران تبدیل شده است. این امر، نه تنها بر صاحبان کسبوکارها و اصناف مختلف، بلکه بر کلیت اقتصاد کشور نیز تاثیرگذار است.
دستگاههای کارتخوان به عنوان ابزارهای مدرن پرداخت، نقشی بیبدیل در تسهیل و تسریع تراکنشهای مالی ایفا میکنند. اما همزمان با افزایش استفاده از این دستگاهها، نظارت دقیقتر و جامعتری بر تراکنشهای مالی انجامشده از طریق آنها لازم است. این نظارت، عمدتاً از سوی سازمان امور مالیاتی انجام میشود تا از یک سو عدالت مالیاتی برقرار شود و از سوی دیگر از فرارهای مالیاتی جلوگیری گردد. قانونگذاران با تصویب مقررات مالیاتی مرتبط با دستگاههای کارتخوان تلاش کردهاند تا سیستمی شفافتر و عادلانهتر برای اخذ مالیات از فعالان اقتصادی ایجاد کنند.
عدم آگاهی صاحبان کسبوکارها از قوانین مالیاتی
یکی از اصلیترین چالشهایی که در این مسیر وجود دارد، آگاهی ناکافی برخی از صاحبان کسبوکارها از جزئیات قوانین مالیاتی و پیامدهای قانونی عدم رعایت این قوانین است. بسیاری از کسبوکارها، بهویژه مشاغل کوچک و متوسط، ممکن است به دلیل عدم اطلاعرسانی صحیح یا پیچیدگی قوانین مالیاتی، با مشکلاتی در ثبت و پرداخت مالیات دستگاههای کارتخوان مواجه شوند. در این میان، وعدههای نادرست مبنی بر فروش دستگاههای کارتخوان بدون مالیات نیز به سردرگمی بیشتر صاحبان کسبوکارها دامن زده و آنان را با خطرات جدی از جمله جریمههای سنگین و برخوردهای قضایی روبرو کرده است.
از سوی دیگر، نحوه محاسبه مالیات بر اساس تراکنشهای انجامشده از طریق دستگاههای کارتخوان نیز موضوعی است که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. تفاوت در میزان سود سالیانه، نوع کسبوکار و استفاده از دستگاههای ثابت یا سیار، همگی عواملی هستند که بر میزان مالیات پرداختی تاثیرگذارند. بنابراین، صاحبان کسبوکارها باید به دقت این عوامل را بررسی کرده و با استفاده از اطلاعات درست و بهروز، نسبت به ثبت و پرداخت مالیات خود اقدام کنند.
نتیجهگیری
از منظر اقتصادی، اجرای صحیح و دقیق قوانین مالیاتی مرتبط با دستگاههای کارتخوان میتواند به افزایش درآمدهای مالیاتی دولت و به تبع آن، تقویت بودجه عمومی کشور کمک کند. این امر، نه تنها در تامین منابع مالی برای اجرای طرحهای توسعهای و عمرانی موثر است، بلکه در برقراری عدالت اجتماعی نیز نقش بسزایی دارد. همچنین، با کاهش میزان فرارهای مالیاتی و افزایش شفافیت در تراکنشهای مالی، اعتماد عمومی به نظام مالیاتی و اقتصادی کشور افزایش یافته و فضای کسبوکار بهبود خواهد یافت.
برای پیشگیری از مشکلات قانونی و اقتصادی مرتبط با دستگاههای کارتخوان، لازم است صاحبان کسبوکارها با آگاهی کامل از قوانین و مقررات، بهویژه قوانین مرتبط با مالیات، نسبت به ثبت قانونی دستگاههای خود و پرداخت بهموقع مالیات اقدام کنند. آموزش و مشاوره مالیاتی میتواند در این زمینه نقش مهمی ایفا کند. همچنین، سازمان امور مالیاتی نیز باید با ارائه خدمات بهتر و تسهیل فرآیندهای مالیاتی، به صاحبان کسبوکارها در انجام وظایف قانونی خود یاری رساند.
به این ترتیب، میتوان نتیجه گرفت که رعایت دقیق و کامل قوانین مالیاتی، نه تنها به نفع دولت و اقتصاد کلان کشور است، بلکه به نفع خود صاحبان کسبوکارها نیز خواهد بود. با ایجاد شفافیت در امور مالی و پرداخت بهموقع مالیات، صاحبان کسبوکارها میتوانند از مزایای قانونی و اجتماعی بهرهمند شده و با اطمینان خاطر بیشتری به فعالیتهای تجاری خود ادامه دهند. در نهایت، این مسیر به تقویت اقتصاد کشور و افزایش رفاه عمومی کمک خواهد کرد، چرا که یک نظام مالیاتی منصفانه و کارآمد، یکی از پایههای اصلی توسعه پایدار است.
نظرات کاربران